Saturday, May 31, 2014

Kawlgam Politics leh Policy Nam (7)


Kawlgam Politics leh Policy Nam (7) 


1.              Unknown
2.              Slave
3.              Friend
4.              Quit
5.              Fight
6.              Talk
7.              Hope for Freedom

Unknown- Hih hunsung in Kawlgam zong kici naailo in khat le khat state khat le khat zong kitheilo in eima Ukpi ciat tawh ei le ei in nuamtak in ki om in kivangsa ciat hi.

Slave- Hih hunsung leuleu ciang Kawlgam Mikaang kumpi leh Japan kumpi in ong ukcip in akuakua sila dinmun ah ki om in ei thu ei la bangmah kizangtheilo in ineih ilam sa kheempeuh mikaang kumpi leh Japan kumpi te in adeihteng la in guallel tak in ki om hi.

Friend- Mikang kumpi leh Japan te amunmun tekpan kido ciat a , Aungsan in akuakua ongpawlzawt in kilawmtaatna ongbawl a Japan leh mikaangkumpi tung pan Kawlgam gamkhat in ding in suahtaakna ong laakkhop pih hi.

Quit- Aungsan ong kithah takciang Kawlgam sung a kilawmtaatna kheempeuh Gaalkaap te in buluah mang a, Akuakua cilo amunmun ah daaididee in om un ci in peek dikdek in ong ukcip uhhi.

Fight- Hih bang a gam ki uk na Gaalkaap in aluahna leh minam khat le khat kideidan na ki ukcip na, kinenniamna te akuakua in kithuak zolo ahihman in leh ei le tek a suakta tak a ki uk theih nading in amun mun pan thau kitawi ciat in Kawlte kidohuan ciat hi.

Talk- Tulaaitak kawl kumpi or Gaalkaap kumpi in amunmun pan a akidona te thuaklah mahmah ta ban ah hibangtawh pianglo ding vaaihawm kei leh leitung mahmah in ong muhciang kilawm kei cih thu ongmukhia ta uh ahihman in ongpai un koi cibang in kalsuan ding ihi hiam kiho ni ci in apawlpawl ongzawn in kiho hun ahihi.

Hibang in ong uk kumpi te in kiho ni ci a ongsap laaitak in akihothei ding Party or thautawi te tawh kizom a ideihthu sung a kiho hunding hia, Saili,Zothau khawng tawi a kaapding khawng a ikithawi ding hun hinawnlo hi. Azen zen in hih mun ah kumpi tawh kihoding neilo or itheih kei aleh Paulo a omding hilel hi.

Mipawl khat te in tulaaitak a kawlkumpi ten kihoding acih peen uphuailo hi ongkhem lel ding uh ahihman thau mah tawh dodo kuul laaiding hi. Kawlgam zong kikheel beek kenteh acizong ki om hi. Azenzen in kawlgam kikheel ding a umlo kawlte umzolo ihihleh gamdang khat pusuak in Citizenship la leeng Independent naai peenpeen zaw ding hi.

Tua ahihman Politics a lungluut Zomi te in ahun leh thu paizia te encian a na iseptheih ding thupi mahmah kasa hi. Mite igam bangcih ding ci in kihoho ta in ei Zothau tawh gamsung khawng ah idian laanglaang laai mawk leh mi kipha ngeingei loding hi. Zomi sung ah tulaaitak tawh kituak a kumpi tawh kihona aneithei leh aneilaai tak a hi I party ZCD nungthuap mengmeng a kumpi tung ah ideihteng ingah sawmding kitaang sam mahmah hi. Tuabang hileh ilam et ahi Federal, Freedom cihte ingah kha theiding hi.


Mimal muhna

Thang Khawm Pauzomi

Tulaai Leitung Thuthang Tuamtuam Updates May 31, 2014



·      May kha 27 ni NLD,8888 leh UNA te thukimna tawh kizui in UN Ate in Mualtungmi tenna gamteng ah Kawlgam 2008 Pingpei thukhunpi kheeltheih nading a atawhtang ahi Nambat 436 puahphat nading mipi thukimna lak kipan ziahziah tading hi ci in UNA in May 31, 2014 ni in genkhia uhhi.Adiak in hih UNA sung ah Chin state ai-awh in ZCD akihel ahihman in ZCD te ong kipei ziahziah tading hi.

·      May 28 ni Bangladesh leh Kawlgam gamgi ah langnih kikapna hang in asi ahi Bangladesh gaalkaap I aluanghawm May 31, 2014 ni in Kawlgam lamte in Bangladesh kumpi thuneite khutsung ah apta uhhi.

·      May 31, 2014 ni khasim Kawlgam kumpi U Thein Sein in Radio pan athugen zel ngeina mahbang in taangpi taangta zaakding in thugenna neileuleu a, Mualtungmi thautawi te leh Kawlgam bup kilemna bucing kila masa henla tuakhit ciang gamthu kikup kawm in 2008 thukhunpi paih nopteng paai, laih nop teng laih hizaw leh hoihpeen ding hi ci in genkhia hi. Ahoih mahmah tawh akibat hang, atom in thautawi teng leh gamsung a daaitak a kumpi langdo teng sutuahnuam cih kimu thei ahihman in pilvaang huai mahmah thukhat ahihi.

·      Tuma kum 5 laai a Afghanistan gampan Taliban migilo te mat US gaalkaap Sergeant Bowe  Bergdahi kum 28 kamphatna lianpi tawh Taliban ten Afghanistan mi amat uh 5 akhahna lak ah ongkihel in May 31, 2014 ni in ongsuakta hi ciin US kumpi te in taangkokhia uhhi.

·      Indonesia gam Sangeang Api khuapi kiim naaihuai teng ah Meimual puakkham ding in Vanlaai dim in meikhu kizeel mang ahihman in Australia gam saklam Darwin khuapi pan aleengkhia ding Vanleeng kheempeuh May 31, 2014 ni in kikhawlsak mang hi. Meimual peen banghun lian in puakkham ding cih kitheilo a naai mahmah ding in lam en uhhi.

Lungdam ei

Thang Khawm Pauzomi

Tulaai Leitung Thuthang Tuamtuam Updates May 30,2014


USA gam mun tuamtuam a om Zomi te na omna mun ah khasum hoih mahhiam? Nasep neimah nahiam? Sa company khawng ah kiveivei laaiding nahi hiam? Inn saap tam amanlua hiam? Nasep hamsa nasa lua hiam?

Bowling Green,KY ah ongpai mengmeng in. Mawtaw Honda,Toyota,Nissan,Ford,GMC, Cadillac , Sabaru ,Corvette te part tuamtuam bawlna Company 5 om in kiluut ziahziah thei a adang tampi zong omlaai hi. Mikaang pau siam luatkuullo, atheilo te zong kingah, Insaap 1bed=$360,2bed=$500,3bed=$520 hi. Khankhat sung Obama tuanna mawtaw te part bawlkha ding utlo nahi hiam? Ong nawhtaai mahmah in. Zomi te lom omna apartment te bang kikham khol khin mangpianta ahih man in nongkaai leh Innsaap ngahhak ding hi.

Zum vaai Green Card, Citizen leh atuamtuam buaipih maw hiah onghuh ding. Nasang gam, Nazi, Na pasal na innkuan pih samnuam maw ongki buaipih ding nazia kaai ding hi kinawh in.

Note: En en pong, phone samsam pong a kituah ngaplo ding te kibuai zo nawnlo ding hi.


·      May kha 29 ni Kawlgam leh Bangladesh gamgi a Rohingya gaalkaap leh Kawlgam palik kikaap acihpeen hilo zaw in Bangladesh gaalkaap gamgi cingte Kawlgam gaalkaap ten nakap masa in langnih kikap uha, Bangladesh gaalkaap khat kawl gaalkaap man ahihman amanlangtak in nongkhah kei uhleh buaiding ci in Bangladesh kumpi te in Dhaka khuapi a kawlgam palaaizum May 30 ni in laaipia uhhi. Kawl kumpi ten ahihleh Kansan laaitak ung cihsan uhhi.

·      May kha ni 6 ni a Shan thautawi te tawh kizom cih mawhmatna tawh SNLD party mikhat kawlkumpi te mat May 29 ni zanlam in amawhna kimulo cipong in Chaidong thukhen zum te in khahkikta uhhi.

·      Kawlgam kumpi leh North Korea te kizopna kangh nailo hi ci in US State Department te in May 29 ni in genkhia uha, Kumpi luite tawh thukimna akibawlte pawlkhat cianlaai in athak kizopna omnawnlo ban ah UN in North Korea tawh kizoplohding a akhensatna kazahtaak uha, alui kizopna tengzong abei mengmeng ding kahan ciam uh ci in Kawlgam kumpi lam te in May 30 ni in thukkik seisai uhhi.

·      India gam Ultar Pradesh state a Unau numeino nih akibuan khitciang akikhailum te abuan te hiding a upmawh mi 5 palik ten Kaman uhhi ci in May 30 ni in genkhia uhhi. Hih thu hang in mipi te in Delhi khuapi sung ah May 30 ni in nasiatak in lungphona  nei uhhi. Hih Unau numei no nihte peen a inn uhah daaileenbuk neizolo uh ahihman khuanawl ah daaileeng ding a pai amang hi a May 30 ni in khuasung mite in singkungtung ah kikhailumsa in muh uhhi. Siavuan ten atkham in asittel uhciang akibuanlam akithei ahihi.

·      Pope Francis Nung kaaltawp nithum sung Middle East kual azinna pan Israel makaai te leh Palestinian makaaite tawh Vatican ah June 8 niciang kilemnading thu ngenkhawmding azawtna langnihpan saang in kikipsak hi ci in Pope Francis in Vatican pan May 30 ni in genkhia hi. Hih gamnih te kilemnading US ten kha 9 sung ahaanciam hinapi taangtun zolo in nungkha in dinkhawl uhhi. Vatican ah thukan ten Pope Francis kiang ah nang Middle East kilemna bawlna ah kihel nahiam ci in adot zenzen uhleh Pope in kihel ken gee kihel leng mihai kihi keidiam ci in dawngkik hi.

·      White House thupuang pipa Mr Jay Carney in kanasep katawpsan ta hi ci  in May 30 ni in taangkokhia hi. President Obama in bel a iplah mahmah na leh apahtaakna genbel in nei a, Mr Carney in ahihleh Obama hunsung in thusia tamlua in kataangko den cimtaak himai ing cihsan hi.

·      Akizom mah in US Veterans Secretary Eric Shinseki in zong kapan munpan kakhawl ta hi ci in May 30 nimah in taangkokhia hi. Arizona state Phoenix khuapi sung a om VA Medical Center ah gaalkaap lui 1,700 appointment sawtngaak lua uha athu akan uhciang angaak sazian lak ah zong  amin uh na ombeeklo ahihman in buaina aso vingving laaitak mipi ngetna hangtawh akhawlsan hiding in ki ummawh hi.

·      Argentina Vice President Mr Amado Boudou golhguuk neeksimna hang in amah leh amah thukhen zum ah July khasung in kilak in gencian ding in Argentina thukhen zumpi te in May 30  ni in thupia uhhi.

·      Malawi gam President kiteelna ah kumpi langpang Democratic Progressive party makaai Mr Peter Mutharica in 36.4% tawh gualzawhna ngah hi ci in Kiteelna commission te in May 30 ni in taangko khia uhhi.

·      April 2 ni a Malaysia gampan Abu Sayyap singnuaimi te kaihmang Sen numei kum 28 khat leh Philippine numei kum 40 tegel piakhat zong piakkullo in Malaysia-Philippine gamnih hanciamna tawh gaalkaap ten May 30 ni in honkhia zo hi ci in PM Najib in genkhia hi. Hih numei nihte ataaipih migilo ten $11million anget uh ahihi.

·        Ukraine gam nisuahna lam Sloviansk khuapi kiang ah Russia deih thautawi te in Ukriane gaalvanleeng khat May 29 ni kapkhiat sak uh ahihman in atawpdong kadosuak ding uhhi ci in Ukraine deihmat Defense Minister pa in May 30 ni in genkhia hi. Hih Russia deih thautawi te Ukraine gampua pan gamkhat in thuhoih nono tawh huh cihpen May 29 ni  a Vanleeng akapkhiatna pan un kilang ci in White House thupuangpi Jay Carney in May 30 ni in genkhia hi.

·      Thailand gam Ukna gaalkaap in lakzawh ni 8 ni in Gaalkaap Maangpi Prayuth Chan –ocha in May 30 ni in TV pan thugenna nei a Thailand gam abuaisak ahi Tanksin adeih mipi leh adeihlo mipi te kikaal akilem masiah Thaigam kiteelna kibawltheilo ding a kha 15 sungbang sawtlaaiding hi ci in genkhia hi. Bangkok khuapi sung leh mun tuamtuam te ah gaalkaap uk sung ahihtei sam hang mipi te suaktatak in vaaksuk vaakto theita uhhi.

·      India Prime Minister thak liklek Mr Modi kiciamna pawi kibawlna New Delhi ah Pakistan Prime Minister Nawaz Sharif amuak in vapai ahihman in khat le khat lungdam kikohna in India gamsung a thongtaang Pakistan gammi 37 te May 30 ni in India kumpi khahkhia a 484 thongtaang omlaai hi ci in Pakistan gamte in taangkokhia uhhi. Siam kituh cihbangkeek mah in  Pakistan tenzong nung Monday May 26 ni in Pakistan gamsung a thongtaang India gammi 150 khahkhia uhhi.

·      China gam Yunnan state sung ah May 30 ni in 6.1 Magnitude ahaat zin liing a mi 29 liam in mi 5 lam et ompha nawnlo in gim uhhi. hih mite omzia aen ding in makaai 50 Yunnan kumpi in May 30 ni mah in sawl a ahuhding palik pawlkhat leh vanzatding zong puaksak hi. Hih zinling in Kachin gam Mikyina kiimteng dong tawmvei sung lawhto a kuamah liamlo uhhi.



Lungdam Tuni nai 16 sung na kasep leh tawlpian hizah cipak ni
Thang Khawm Pauzomi





Thursday, May 29, 2014

Thuthang Tuamtuam Updates

·      
Zomi te neihsun Party ahi ZCD party te in thupi khualtak in Kawlpi ZCD makaihna tawh Kawlpi ZCD zumpi ah May 28 ni in Kuki minam huu makaaipawl kimuhpih uha, Minam thu, gamthu tuamtuam nasiatak in kikum thei uhhi.


·      Rakhaing gamsung a om Bangali kala tapong te leh ngapik palik te Maungdaw khuanawl Bangladesh tawh gamgi ah May 28 ni in kikap nong uha, Sapadeeh te khat si hi ci in Kawlgam palik ten genkhia uhhi.

·      2008 Kawlgam pingpei thukhun pi sunglak pan 168 puahphat ding kamu uha, hiteng puahpha leeng Federal cihzong kipau theita ding ci in May 29, 2014 ni in taangkokhia uhhi. HIh 168 puahtheih nading a atawhtang a hi thukhun 436 peen Upper Paliament sehthum suah sehnih ahihkeh alangsaang atamzaw in athukim leh ki semthei bekding ahihi.

·      Ukraine gam nisuahna lam Russia deih migilo te ukna sung ahi Slovyansk khua kiang ah Ukraine gaal vanleeng khat tapong ten May 29, 2014 ni in kapkhiat sah uha, atung atuang gaalkaap bu khat leh nautnag 13 sihkhat in si uhhi.

·      Dawi havang kaal ah Egypt gam kiteelnapi na May 29, 2014 ni in zawhbawl taktak ta uha, Gaalkaap Maangpi lui Abdel-Fattah el-Sissi 93% tawh gambup kiteelna zawhcih tak mah in zogawp hi. Amah adem khat ahi Hamdeen Sabahi bang in 3% bek ngah hi.

·      Aw & Bil ngaihna leh Electronics company ahi Beats company Apple company te in $3bn tawh leiding in thuna leh khensatna May 29, 2014 ni in neitaktak ta uhhi. Beats company phuankhiate lak pan Jimmy Lovien leh Dr Dre te khawngpha kisa mahmah in nui piakpuak uha, Apple Boss Tim Cook inbel mailam saupi enkei uhteh maw cin amukmul nuul hiathiat lel hi.

·      Leitung Billionaire te lak ah khat ahi 2005 kum Manchester United Club Euro 790 million tawh aleigiap Mr Malcolm Glazer kum 85 in May 29, 2014 ni in a it mahmah azi leh atate 4 nusia in apa kiang ah ciahta hi.

·      March 8,2014 a amangthang Malaysia vanleeng MH370  peen tuma huntampi sung India tuipi sung ah agingkiza ci in azonzon uh himah leh, tua agingpeen Vanleeng pan hilo a Vanleeng omna mun kizong khanaailo hi ci in US Navy te in May 29, 2014 ni n gencianna nei uhhi.

·      Venezuela gamsung ah February kha pan kipan mipi lungphona kitatsat lo a kumpi lampan bangmah awlmawhna neilo in mipi 42 bang that khinta ahihman in khalna nasiatak piading in US kumpi ten May 29, 2014 ni in thukimna neita uhhi.

·      US president lui W.Bush leh UK Prime Minister lui Tony Blair  in Saddam Husein manding a akihona uh leh athukimna teng uh akikankhia ahi The Iraq Inquiry  kici laaibu May 29, 2014 ni in kihawm khia tading a athusim zawdeuh te bel kihel loding hi ci in UK kumpi ten taangkokhia uhhi.

·      Central African Republic gam Bangui khuapi ah  Muslim te biak inn pi khat May 29, 2014 ni n Christian te in haaltumsak uhhi. Mun dang a I guallelh banglo in CAR ah bel I Christian mipih ten a gual heu mahmah dan uh hi ei guai

·      Nigeria gam sung ah sangnau pang numeino 200 vaal gumang in US,AU te in Migilo nam a akoih uh Boko Haram tapong te in May 28 ni in Gurmushi khuaneu ah mi 42 that leuleu uh ahihman in President Goodluck Jonathan in hih mite nasiatak docip ding in May 29, 2014 ni in kiciamna muanhuai nei hi.

·      India gam Uttar Pradesh state khuata kiang khat ah numeino nih kum 14,15 te singkung tung ah kikhailum sa in May 29 ni in Palik ten mu uhhhi. Palik te genna ah akibuan khitciang kikhai uh hia, hih numeino nihte peen tuma nithum laaipan mimang a kiciamteh hi ci in genkhia uhhi.


Lungdam ei

Thang Khawm Pau Zomi